Terugkijken naar de eerste tachtig jaar van Annelies van Herk laat twee kernbegrippen direct naar voren komen: creativiteit en enthousiasme. In alles wat zij heeft ondernomen stonden deze twee begrippen centraal.
Zij werd geboren op 22 januari 1938 in Rotterdam, kreeg daar ook haar schoolopleiding, werkte gedurende enige tijd in Leiden en verhuisde na haar huwelijk in 1960 naar Vlaardingen, waar zij tot 1977 gewoond heeft. In die periode uitte haar creativiteit zich nog niet of nauwelijks in de kunst, maar richtte zich op diverse andere zaken zoals het mede-oprichten van een kinderdagverblijf en een peuter-kleuter-basisschool, het verbouwen en inrichten van een huis en dergelijke.
Dit veranderde echter toen zij, na haar tweede huwelijk en haar verhuizing naar Limburg in 1977, in 1978 in contact kwam met de Schilders en Expressiegroep Sittard. Onder de bezielende leiding van Zef Courtens werden daar de eerste experimenten met klei gedaan. Het drie-dimensioneel bezig zijn met dit materiaal sprak haar bijzonder aan, was voor haar een soort herkenning, wat er toe leidde dat zij zich vanaf dat moment met veel energie bezig ging houden met het maken van beelden.
In 1980 kwam zij in contact met de beeldhouwer en bronsgieter Gjus Roebroek. Met hem ontstond een intensieve samenwerking die duurde tot 1996.
Van hem leerde zij veel, zowel op het gebied van de materiaalbehandeling als het ruimtelijk inzicht. Samen met hem werd in 1985 een eerste beeld in brons afgegoten. Zij ontdekte dat dit voor haar het mooiste materiaal was om mee te werken.
Het arbeidsintensieve proces van het maken van de gietmallen en het daarna afslijpen, polijsten en patineren van het beeld, het harde materiaal dat zich niet snel gewonnen geeft, dat alles maakt het mogelijk om liefde in een beeld te leggen, liefde die de toeschouwer later zeker raakt.
Met het haar kenmerkende enthousiasme stortte zij zich met volle overgave op het werken in brons en vanaf dat moment waren klei, was, polystyreen of gips de voorfasen van wat uiteindelijk een beeld zou worden. Er begon toen een periode van grote creativiteit en werklust, die helaas een jaar geleden eindigde.
Creativiteit en welhaast grenzeloze energie die naast haar beelden ook op veel andere gebieden tot uiting kwam. Voor het bedrijf dat zij samen met haar man in 1983 had opgericht verzorgde zij de vormgeving van wetenschappelijke instrumenten, ontwierp zij brochures en tentoonstellingsstands die in een groot aantal landen opvielen door hun smaakvolle en harmonieuze ontwerp.
In 1987 was zij zo ver dat een eerste expositie van haar werk gehouden kon worden. Sindsdien heeft zij haar werk gepresenteerd op ongeveer 30 exposities, zowel in Nederland als daarbuiten.
In 1988 startte zij met de kunstgalerie “Artanneâ€. Deze galerie had het tonen van werk van jonge, nog onbekende kunstenaars als doel. Met zeer veel gevoel voor detail en vormgeving werden de ruimtes voor de galerie ingericht in het bijgebouw van haar woning te Susteren. Jaarlijks werden ongeveer 6 exposities gehouden, waarbij vooral de “kunst voor kerst†expositie in december van een groter aantal kunstenaars steeds een groot publiek trok. Het organiseren van deze exposities kostte natuurlijk veel energie en tijd, tijd die zij niet kon besteden aan haar eigen werk, maar de contacten met vele jonge kunstenaars vormden een bron van inspiratie, die zeer voedend is geweest.
In 1994 stopte zij noodgedwongen met galerie 'Artanne' toen zij en haar gezin hun huis verkochten om te gaan wonen op een vrachtschip. De ombouw van dit schip tot een riante woning en een groot atelier werd geheel door haar ontworpen en begeleid.
Sinds 1996 worden haar beelden afgegoten door de bronsgieterij Cser te Susteren. Nog steeds echter wordt de gehele afwerking door haarzelf uitgevoerd, omdat zij vindt dat die, samen met het patine, voor een groot deel de sfeer bepaalt die een beeld uitstraalt. In de afgelopen jaren zijn door haar niet alleen grotere beelden gemaakt, ook heeft zij geëxperimenteerd met andere technieken en andere materialen, zoals tin en roestvast staal.
Nog steeds uitte haar creativiteit en energie zich niet alleen in haar beelden. Zo werd in 2001 een deels 17e eeuwse woning gekocht in Millen (B), die door haar niet alleen volledig werd herontworpen en heringericht, maar ook werd zeer veel energie in het verbouwproces zélf gestoken.
Een volgende kunstuiting moet het boek “geschenken van de Ziel†genoemd worden. Annelies is zeer actief betrokken geweest bij de volledige opmaak en dit boek mag terecht dan ook een kunstwerk heten.
In het werk van Annelies van Herk staat de symboliek centraal. Hiervoor gebruikt zij zowel de menselijke vorm als die van vogels, die voor haar de vrijheid symboliseren.
Zij werkt sterk intuïtief. Zoals zij zelf zegt: “Als ik begin met het maken van een beeld weet ik niet wat eruit zal komen. Ik volg mijn handen, die gestuurd worden door mijn zielâ€.
Annelies van Herk observeert mensen en menselijke situaties, zij versterkt de essentie van die waarneming en geeft die weer in strakke, sobere, hooggepolijste vormen, waardoor een bijzonder krachtige uitstraling ontstaat. Zij streeft ernaar een zo groot mogelijke harmonie te vinden tussen evenwicht, verstilling en schoonheid. De laatste jaren groeide zij daar steeds dichter naar toe en vooral in haar voelvormen is die verstilling, die versobering zeer goed te zien.
Naast deze hooggepolijste en gepatineerde beelden maakt zij kleinere fragiele beeldjes met een sterk vrouwelijke uitstraling, zowel abstract als in een meer realistische vorm.
Deze site is gemaakt ter gelegenheid van zowel haar tachtigste verjaardag als haar veertig jarig jubileum als beeldhouwer.
Op de site wordt een representatief, maar niet volledig overzicht gegeven van haar werk. Er zullen nieuwe aanpassingen komen gedurende de tijd.
Volledigheid kan niet behaald worden omdat een (kleiner) gedeelte van haar werk zich óf op grote afstand bevindt óf niet meer getraceerd kan worden.
Gekozen is voor een indeling hoofdzakelijk naar soort materiaal. Per groep is de indeling globaal chronologisch.
In het hoofdstuk “Keramiek†worden enkele van haar vroegere beelden gegeven, alsmede voorstudies van latere bronzen beelden.
Daarna volgen haar “Typesâ€, zowel uit keramiek als uit brons.
Op verzoek van een Italiaanse galerie maakte zij een serie kleinere, licht erotisch getinte beeldjes, waarvan een aantal hier weergegeven is onder de titel “Erotiek met een glimlachâ€. Later leidde dit tot een aantal voorstudies van het menselijk lichaam, hier als “Naakt†opgenomen.
Vervolgd wordt met haar “Vogelsâ€, waarbij natuurlijk haar grote vogels centraal staan. Enkele voorstudies worden vermeld en van haar grote vogel is ook het wasmodel opgenomen.
Zeker moet hierbij ook genoemd worden haar serie Phoenix 1, 2 en 3, gemaakt rond het overlijden van haar vader in 1987. Phoenix 2, een vogel die zijn kop onder de vleugels verstopt, is in een aantal verschillende standen weergegeven.
Een prominente plaats is natuurlijk ingeruimd voor haar “Voelvormenâ€, die vrijwel allemaal zijn opgenomen.
Een eerste serie beelden uit tin, allemaal uit 2001, is weergegeven in het hoofdstuk “Kernen van levenâ€.
In de loop van haar 45-jarige carrière als beeldhouwer heeft Annelies van Herk ook veel werk gemaakt in opdracht. Een aantal van deze opdrachten zijn onder het kopje divers opgenomen, samen met een aantal ontwerpen die (nog) niet op ware grootte zijn uitgevoerd.
Gosse van der Plaats